Tekkeden mektebe, şeyhlikten hademeliğe - İskender Cüre

Tekkeler kapatıldığında, şeyhlerin son derece sınırlı bir bölümü, yaş haddinden “tekaüt şeyh” maaşı bağlanarak emekli edilirken bir kısmı da imamlık, müezzinlik yahut farklı kademelerde memurluk yaptı. Öte yandan hepsinin kaderi aynı değildi…

Taşkasap Tekkesi şeyhi Mehmet Kasım Efendi, Hz. Hüseyin’in soyundan gelen ve 129 yaşına kadar yaşayan bir Halveti şeyhiydi. Mehmet Kasım Efendi’nin vefatının ardından, oğlu Yusuf Ziyaeddin Efendi tekke şeyhi oldu. Tekkenin son şeyhi, 1925 yılının ardından geçim darlığına düşünce, refikasının öğretmen olduğu okulda hademelik yapmak durumunda kaldı.

Osmanlı döneminde şeyhler, kendilerini takdim ederken “türbedar” yahut “hâdimü’l-fukara” yani “fakirlerin hizmetçisi” derlerdi. Tekke binası zamanla bakımsızlıktan yıkılıp en sonunda satılırken, bazı tekkeler okul yapıldığı gibi, şeyh efendi de “mektebin hizmetçisi” olmuştu…

İskender Cüre